Στις 17 Ιουνίου, νύχτα εκλογών, παρατήρησα πως τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών, που έλαβαν χώρα ένα μήνα πριν, είχαν αλλάξει. Οι αλλαγές ήταν κυρίως μικροί αριθμοί, όμως σε κάποια κόμματα έφτασαν να σημαίνουν μέχρι και το 98% των συνολικών ψήφων τους.
Η καταμέτρηση είχε ολοκληρωθεί στις 7 Μαΐου, μόλις μία μέρα μετά την αναμέτρηση, με τη βοήθεια ενός νέου αυτοματοποιημένου συστήματος ασφαλούς μετάδοσης αποτελεσμάτων που υλοποίησε η εταιρία Singular Logic. Παρόλα αυτά, η τελευταία επέμβαση στα αναρτημένα αποτελέσματα της σελίδας του Υπουργείου Εσωτερικών φαινόταν να έγινε στις 22 Μαΐου, το οποίο και με παραξένεψε εξ αιτίας της μεγάλης χρονικής απόστασης μεταξύ των δύο ημερομηνιών.
Οι πιθανότητες ήταν τρεις:
1) Είτε τα αυθεντικά αποτελέσματα που εκδόθηκαν στον τύπο ως επίσημα στις 7 Μαΐου ήταν λάθος, για άγνωστους λόγους, είτε
2) Τα ανανεωμένα αποτελέσματα ήταν λάθος εξ αιτίας κάποιου κολλήματος της βάσης δεδομένων της Singular, ή
3) Τα ανανεωμένα αποτελέσματα είχαν αλλαχτεί εκούσια και παράνομα από κάποιον/κάποιους.
Επικοινώνησα μέσω email με το Υπουργείο Εσωτερικών, τη Singular Logic και το Τμήμα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ζητώντας τους να ερευνήσουν την υπόθεση. Την επόμενη ημέρα η επιστολή μου αναρτήθηκε στην Ελληνική σελίδα SecNews, η οποία εκδίδει ειδήσεις σχετικά με την ασφάλεια των υπολογιστών και δικτύων. Λίγη ώρα μετά την αναδημοσίευση δέχτηκα απάντηση από τον κύριο Κουλό, τον προϊστάμενο του τμήματος “Ανάπτυξης και Υποστήριξης Μηχ/κων Εφαρμογών” του Υπουργείου Εσωτερικών, ο οποίος μου εξήγησε τον λόγο που εμφανίζεται ότι τελευταίες αλλαγές έχουν γίνει στις 22/05. Ήταν η μέρα που έγινε η τελευταία επίσημη επέμβαση στα τελικά αποτελέσματα, με διορθώσεις που προέκυψαν “από ελέγχους που διενεργεί το Υπουργείο, αλλά και τα ίδια τα κόμματα“.
Αυτό που δε μου εξήγησε επαρκώς ο κύριος Κουλός ήταν γιατί υπήρχαν/βρέθηκαν λάθη στα νούμερα του αυτοματοποιημένου συστήματος της Singular, δεδομένου ότι όλα λειτουργούν ψηφιακά οπότε δεν υφίσταται λ.χ. “λάθος εξ αντιγραφής”. Του έστειλα νέο email ζητώντας περαιτέρω πληροφορίες επ’ αυτού του συγκεκριμένου θέματος αλλά δεν έχω λάβει κάποια απάντηση έως αυτήν τη στιγμή*.
Την επόμενη ημέρα η Singular Logic επικοινώνησε απευθείας με τη σελίδα SecNews, παραθέτοντάς τους το email που έλαβα από τον κύριο Κουλό και προσθέτοντας ότι το σύστημά τους “αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό τα μεμονωμένα λάθη που προκύπτουν από τον παραδοσιακό τρόπο μετάδοσης και μάλιστα έχει αξιοποιηθεί προκειμένου να εντοπισθούν τέτοια λάθη“. Επίσης ανέφεραν ότι το σύστημά τους είναι πολύ καλύτερο σε σύγκριση με τον “παραδοσιακό τρόπο μετάδοσης“, όπως για παράδειγμα το “τηλέφωνο / τηλεγράφημα / fax [και την] απλή φωτοτυπία που μεταφέρεται με κλητήρα“.
Αυτό που δεν αποσαφηνίστηκε σε κανένα από τα δύο emails είναι ο λόγος που έπρεπε να γίνουν αυτές οι διορθώσεις δύο εβδομάδες μετά το τέλος της καταμέτρησης. Οι αναρτημένοι τελικοί ψήφοι στον επίσημο ιστοχώρο του υπουργείου δεν είναι σαν το κείμενο ενός δελτίου τύπου όπου μπορείς να διορθώσεις κάποιο ορθογραφικό λάθος ανά πάσα στιγμή. Αποτελούν σημείο αναφοράς για όσους δεν έχουν άμεση πρόσβαση στα αρμόδια Πρωτοδικεία και, εξ αιτίας αυτής της σημαντικότητας και βαρύτητάς τους, έχουν δοθεί ως έργο στην ίδια μεγάλη ιδιωτική εταιρία που συγκεντρώνει και μεταδίδει τα εκλογικά αποτελέσματα από το 1981.
Το τελικό συμπέρασμα όλης αυτής της ιστορίας, το οποίο μπορεί να είναι προφανές σε όσους ασχολούνται με τους υπολογιστές όμως ίσως όχι στον μέσο πολίτη, είναι ότι κανένα υπολογιστικό σύστημα, όσο αυτοματοποιημένο και αν είναι, δεν μπορεί να αποφύγει το ανθρώπινο λάθος. Μπορεί μεν να είναι ταχύτερο από τους “παραδοσιακούς τρόπους” μας, όμως όσο γρήγορα και αν μεταφέρεις κάτι λάθος, παραμένει λάθος. Αποδεικνύεται έτσι, για άλλη μία φορά, πόσο δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι για μία απόλυτα ηλεκτρονική διακυβέρνηση όπου τα πάντα θα είναι αποκλειστικά ψηφιοποιημένα, άσχετα αν οι κυβερνώντες έχουν σκοπό να ψηφιοποιήσουν σχεδόν όλες τις κρατικές λειτουργίες, άγαρμπα και βεβιασμένα.
Τέλος να προσθέσω άλλη μία παράμετρο στα ανωτέρω, κλείνοντας με ένα ρητό που αποδίδεται στον, ειδικό σε θέματα ασφαλείας υπολογιστών, Bruce Schneier: “Το μοναδικό ασφαλές υπολογιστικό σύστημα στον κόσμο είναι εκτός πρίζας, κλειδωμένο σε ένα χρηματοκιβώτιο στον πάτο της θάλασσας και μόνο ένας άνθρωπος ξέρει την τοποθεσία και τον συνδυασμό αυτού του χρηματοκιβωτίου. Και είναι νεκρός.” Αλλά ακόμη και γι’ αυτό, μην είστε σίγουροι.
Κωνσταντίνος Γκουτζής
22/06/2012
*Μερικές ώρες μετά τη δημοσίευση αυτής της ανανέωσης, έλαβα απάντηση από τον κ. Κουλό, ο οποίος επαλήθευσε τη θεωρία περί ανθρώπινου λάθους.
Προς όποιον αφορά
1) Υπουργείο Εσωτερικών
2) Singular Logic
3) Διώξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
https://kgk.gr/2012/06/19/ypes2012/
Αγαπητοί κύριοι/κυρίες
Θα ήθελα να σας ενημερώσω σχετικά με μία παρατήρηση που έκανα προχτές η οποία με έχει ανησυχήσει ιδιαιτέρως. Στον επίσημο ιστοχώρο του Υπουργείου Εσωτερικών, στο τμήμα όπου αναγράφονται και διατηρούνται τα αποτελέσματα των εκλογών από την εταιρία Singular Logic, υπάρχουν σημαντικά λάθη/αλλαγές στα αποτελέσματα των εκλογών του Μαΐου 2012.
Ενώ οι εκλογές διεξήχθησαν την Κυριακή 6 Μαΐου και τα αποτελέσματα επισημοποιήθηκαν τη Δευτέρα 7 Μαΐου, η σελίδα φέρεται να έχει τροποποιηθεί στις 22/05/2012 με κάποιες μικρές αλλαγές στα νούμερα των αποτελεσμάτων. Δε μπορώ να γνωρίζω αν αυτό έγινε από κάποιο λάθος στη βάση δεδομένων του ιστοχώρου ή αν ήταν εσκεμμένη εγκληματική ενέργεια, γι’ αυτό και θα ήθελα να γίνει έρευνα επί του θέματος και να μου απαντήσετε σχετικά.
Η σελίδα στην οποία αναφέρομαι είναι η:
http://ekloges-prev.singularlogic.eu/v2012a/public/index.html#{%22cls%22:%22level%22,%22params%22:{%22level%22:%22epik%22,%22id%22:1}}
Ενώ το λάθος φαίνεται και στη σύγκριση με τα αποτελέσματα του Ιουνίου εδώ:
http://ekloges.ypes.gr/v2012b/public/index.html#{%22cls%22:%22level%22,%22params%22:{%22level%22:%22epik%22,%22id%22:1}}
Μπορείτε να συγκρίνετε τους αριθμούς που βλέπετε εκεί, με εκείνους που είχαν ανακοινωθεί επισήμως στις 7 Μαΐου, όπως κατεγράφησαν στα ΜΜΕ, πχ. εδώ: http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4718584
Θα παρατηρήσετε πως σε κάποια κόμματα έγιναν προσθέσεις, σε άλλα αφαιρέσεις ενώ ένα έμεινε σταθερό. Στο τέλος του “ανακατέματος” των ψήφων, με 886 προσθέσεις και 894 αφαιρέσεις, τα αποτελέσματα βρέθηκαν να περιέχουν 8 λιγότερες ψήφους των αυθεντικών. Για κάποια κόμματα η διαφορά με τις αυθεντικές ψήφους δεν είναι μεγάλης σημασίας: το μικρότερο κέρδος είναι 0.0005% ενώ το μεγαλύτερο 0.0838%. Για κάποια άλλα όμως, που είχαν πάρει λίγες ψήφους, είναι καθοριστικής σημασίας: η μικρότερη απώλεια είναι -0.0002% αλλά η μεγαλύτερη -98.9583% (!!).
Παραθέτω συνημμένο πίνακα τον οποίο ετοίμασα με τις διαφορές των αποτελεσμάτων.
Αναμένω τα αποτελέσματα της έρευνάς σας.
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Γκουτζής
http://www.kgk.gr
Αγαπητέ Κε Γκουτζή
Οι αλλαγές που έχετε εντοπίσει είναι αποτέλεσμα διορθώσεων μεμονωμένων τμημάτων που πάντα γίνονται μετά τις εκλογές.
Οι διορθώσεις αυτές προκύπτουν από ελέγχους που διενεργεί το Υπουργείο, αλλά και τα ίδια τα κόμματα.
Σχετικά με το χρόνο ενημέρωσης που αναφέρετε στο μήνυμά σας, δεν είναι αποτέλεσμα λάθους ή επέμβασης στο σύστημα, αλλά απεικονίζει τον πραγματικό χρόνο ενημέρωσης της εκλογικής βάσης, συμπεριλαμβανομένων και των ανωτέρω διορθώσεων και επεμβάσεων, οι οποίες φυσικά και πρέπει να αφήνουν το κατάλληλο ίχνος στο σύστημα, στα πλαίσια της διαφάνειας και της παρακολούθησης του συστήματος.
Εν προκειμένω, ο τελικός χρόνος ενημέρωσης (22/5, 11:45), προκύπτει από την τελευταία ενημέρωση που έγινε στο σύστημα και αφορούσε το 231ο ε.τ. της εκλογικής περιφέρειας Χανίων, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε κι εσείς αναζητώντας το εν λόγω εκλογικό τμήμα μέσω του συστήματος. Φυσικά τον ίδιο χρόνο ενημέρωσης εμφανίζουν τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της εκλογικής περιφέρειας Χανίων, ενώ θα παρατηρήσετε ότι κάθε εκλογική περιφέρεια έχει διαφορετικό χρόνο ενημέρωσης, ανάλογα με το πότε εισήχθη (ή διορθώθηκε) το τελευταίο εκλογικό τμήμα. Για παράδειγμα, η Σάμος εμφανίζεται να έχει τελευταίο χρόνο ενημέρωσης στις 2:10, ξημερώματα της 7ης Μαίου, 7 ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης, στοιχείο που μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή αν προκύψει κάποια διόρθωση σε εκλογικό τμήμα της Σάμου.
Τέλος αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα που επεξεργάζεται το Υπουργείο Εσωτερικών και εμφανίζονται στο http://ekloges.ypes.gr είναι ανεπίσημα και σκοπός τους είναι η ταχύτερη ενημέρωση του ελληνικού λαού (βλέπε σχετική διευκρίνιση στο http://ekloges-prev.singularlogic.eu/v2012a/public/index.html#{%22cls%22:%22info%22,%22params%22:{}}) . Τα επίσημα αποτελέσματα ανακοινώνονται πάντα από τα αρμόδια Πρωτοδικεία τις επόμενες ημέρες και εν καιρώ το site του Υπουργείου ενημερώνεται με τα τελικά και επίσημα αποτελέσματα, όπως έχει ήδη γίνει για τις Βουλευτικές Εκλογές του 2009, οπότε και εμφανίζεται η ένδειξη ότι τα αποτελέσματα «έχουν προσαρμοσθεί με τα επίσημα στοιχεία των Πρωτοδικείων» (βλέπε http://ekloges-prev.singularlogic.eu/v2009/pages/index.html )
Με εκτίμηση
Άγγελος Κουλός
Προιστάμενος τμήματος
Ανάπτυξης και Υποστήριξης
Μηχ/κων Εφαρμογών
Υπουργείο Εσωτερικών
Αγαπητέ κ. Κουλέ
Σας ευχαριστώ για την απάντησή σας. Από ό,τι καταλαβαίνω τα αποτελέσματα όπως εμφανίζονται τώρα στον ιστοχώρο είναι τα τελικά, μετά από τις διορθώσεις που αναφέρατε οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από το εξουσιοδοτημένο προσωπικό που διαχειρίζεται το σύστημα.
Οι διαφορές που παρατηρήθηκαν προέκυψαν από λάθη κατά την μεταφορά/καταχώρηση των αποτελεσμάτων ή από κακιά χρήση του αυτοματοποιημένου συστήματος SRT από τους δικαστικούς αντιπροσώπους; Ουσιαστικά, η ερώτησή μου είναι, υπήρξε κάποιο θέμα αναξιοπιστίας του συστήματος ή αυτά τα σφάλματα ήταν μέσα στις αναμενόμενες προδιαγραφές του;
Σας ευχαριστώ και πάλι.
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Γκουτζής
[…]
Το σύστημα SRT έχει σκοπό να επιταχύνει τη λήψη του εκλογικού αποτελέσματος με στόχο τη συντομότερη τελική πρόβλεψη του τελικού αποτελέσματος. Βέβαια μπορεί να γίνει κάποιο λάθος στην αποστολή, από τον δικαστικό αντιπρόσωπο, αλλά μόνο μέχρι να έρθει το κανονικό αποτέλεσμα από το εκλογικό τμήμα, οπότε και γίνεται διόρθωση του ενδεχόμενα λανθασμένου από το σύστημα SRT.
Δεν υπήρξε ποτέ, στο παρελθόν ή τώρα, θέμα αναξιοπιστίας ούτε του συστήματος SRT ούτε του «κανονικού» συστήματος, μιας και πάντα διορθώνονται τα λάθη. Παρόλο που δεν διαθέτω αυτή την στιγμή πλήρη στατιστικά στοιχεία για τις διορθώσεις, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως οι περιπτώσεις είναι πολύ λίγες.
Καλό ΣΚ
Με εκτίμηση
Άγγελος Κουλός
Προιστάμενος τμήματος
Ανάπτυξης και Υποστήριξης
Μηχ/κων Εφαρμογών
Υπουργείο Εσωτερικών
— Τέλος επικοινωνίας —
