Ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα που προβληματίζουν τη σημερινή κοινωνία είναι η παραπληροφόρηση, η οποία μόνο άσχημες επιπτώσεις μπορεί να έχει στην παγκόσμια κοινότητα όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα. Ας παρατηρήσουμε το φαινόμενο αυτό πιο αναλυτικά.
Παραπληροφόρηση είναι η εκούσια μετάδοση λανθασμένων ή παραποιημένων πληροφοριών και γεγονότων, με σκοπό την εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με την απόκρυψη στοιχείων, είτε με τη μεγαλοποίηση των ήδη υπάρχων, είτε απλά με την κατασκευή πληροφοριών χωρίς καμία βάση, που φυσικά δεν ισχύουν.
Η μετάδοση αυτών των απατηλών δεδομένων γίνεται με την εκμετάλλευση της εμπιστοσύνης του πληροφοριοδότη από τον αφελή αναζητητή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα εκείνος ο άνθρωπος να πάρει λανθασμένες αποφάσεις και να φτάσει σε άστοχα συμπεράσματα, χωρίς να το γνωρίζει, πράγμα που φυσικά δεν είναι καθόλου υγιές.
Στον αιώνα που ζούμε βομβαρδιζόμαστε συνεχώς και από παντού με πληροφορίες παντός τύπου και είδους τις οποίες αφού περάσουμε από το φίλτρο της κριτικής σκέψεώς μας, δεχόμαστε ή απορρίπτουμε. Η χρήση παραποιημένων ή κατασκευασμένων πληροφοριών ως κριτήριο θα έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία λήψεως μιας ορθής αποφάσεως.
Ποιός όμως θα ήθελε να προκαλέσει μια τέτοια διαστρέβλωση της πραγματικότητας; Προφανώς κάποιος ή κάποιοι που θα επωφελούνταν από μια τέτοια κατάσταση. Το συμφέρον ήταν πάντα ο κυριότερος οδηγός των ανθρώπων στην διάπραξη τέτοιων “αμαρτιών”, με νομικές επιπτώσεις και μη.
Πολιτικοί, πολιτιστικοί αρχηγοί και οικονομικοί κυρίαρχοι θα έκαναν τα πάντα για να διατηρήσουν τη θέση τους και να κερδίσουν κάποια λεφτά παραπάνω από όσα θα αποκτούσαν αν ακολουθούσαν τη συμβατική οδό της καθαρής αλήθειας. Έτσι βλέπουμε καθημερινά καλλιτέχνες και αθλητές να επιδεικνύουν ικανότητες που μπορεί και να μην έχουν – αλλά εμείς δε μπορούμε άμεσα να ανακαλύψουμε -, τηλεοπτικά κανάλια να διαγωνίζονται στο ποιο θα παρουσιάσει τις ειδήσεις πιο τραγικά ώστε να κερδίσει τον αγώνα (!!) της τηλεθέασης και χρηματιστές να εμπιστεύονται αναληθείς πληροφορίες σε ευκολόπιστους “τζογαδόρους” ώστε να ευνοηθεί τελικά το δικό τους συμφέρον. Όσο για τις πολιτικές απάτες, δεν είναι κάτι το καινούργιο και σίγουρα τίποτε το παροδικό.
Όμως γιατί ο λαός παραπλανιέται μερικές φορές τόσο εύκολα από την παραπληροφόρηση που πολλοί προσφέρουν απλόχερα καθημερινώς; Αυτό έχει άμεση σχέση με το μορφωτικό επίπεδο του καθενός, με την πρόσβαση του σε πληθώρα έγκυρων πηγών πληροφόρησης και το πόσο ευδιάκριτο είναι το υποκειμενικό σχόλιο από την είδηση. Επίσης ας μην ξεχνάμε ότι σε μερικές περιπτώσεις, αυτή η πλαστή άποψη της αλήθειας που έχει δοθεί σαν δεδομένη, μπορεί να συμφέρει και κάποιους οι οποίοι εξ αιτίας της ιδιοτέλειά τους δεν κάνουν καν τον κόπο να εξακριβώσουν τα στοιχεία αυτά, πράγμα που μπορεί να τους κάνει άθελα τους φορείς και πομπούς λανθασμένων πληροφοριών.
Τις αρνητικές συνέπειες αυτού του φαινομένου τις βλέπουμε καθημερινά γύρω μας, ίσως και στους ίδιους τους εαυτούς μας πολλές φορές. Είναι η αιτία της μαζοποίησης και της χειραγώγησης του λαού, η κρυμμένη ρίζα των κρίσεων στον οικονομικό και πολιτικό τομέα και μπορεί να προκαλέσει τον ανούσιο εκφοβισμό του κοινού και τη συκοφαντία αθώων προσώπων.
Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε αυτό το αιώνια επίκαιρο φαινόμενο της παραπληροφόρησης; Πρέπει απλά να μη δεχόμαστε σαν δεδομένο όσα ακούμε, αν δεν τα έχουμε διασταυρώσει οι ίδιοι πρώτα με κάποια άλλη πηγή. Αν κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, τότε απλά θα πρέπει να διατηρήσουμε τις επιφυλάξεις μας και να είμαστε προσεκτικοί στις αποφάσεις που λαμβάνουμε βασιζόμενοι σε ανεξακρίβωτες πληροφορίες. Καθώς σιγά – σιγά ανεβαίνει το μορφωτικό επίπεδο της κοινωνίας μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα καταφέρνουν να ξεχωρίζουν τα υποκειμενικά σχόλια από την καθαρή είδηση.
Αυτό, μελλοντικά, θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας κοινωνίας απελευθερωμένης από κάθε είδους χειραγώγηση και καθοδήγηση από οποιονδήποτε παράγοντα και για οποιοδήποτε επιβλαβές εγωιστικό συμφέρον, γιατί οι πραγματικά μορφωμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να γίνουν υποχείριο κανενός επειδή το πνεύμα τους θα είναι πάντα ελεύθερο.